آسیب شناسی طرح ساماندهی و توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی شهر شیراز، مطالعه موردی: محله مهدی آباد (کتس بس)

پس از شکست راهبرد تخریب و انتقال به مسکن اجتماعی و سایر راهبردها در فاصله دهه¬های 1950 تا 1970، برای حل مسأله¬ اسکان غیررسمی که به موازات گسترش شهرنشینی در قرن بیست و یکم ظهور کرد، رویکرد توانمندسازی در دهه 1980 مطرح شد، این رویکرد، اجتماعات غیررسمی را نه به عنوان یک معضل بلکه به عنوان یک دارایی اجتماعی نگریسته تا توانمندسازی را جایگزین فرهنگ فرهنگ فقر بنماید. این تحقیق با هدف بررسی میزان موفقیت طرح ساماندهی و توانمندسازی سکونتگاه¬های غیررسمی شهر شیراز، مطالعه موردی محله مهدی¬آباد(کتس¬بس) با استفاده روش¬های متعارف آماری و تحلیل محتوای طرح با نگرشی کمی-کیفی به ارزیابی طرح پرداخته است. پس از استخراج جامعه نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 پرسشنامه در بین ساکنین محله مهدی¬آباد و 15 پرسشنامه در بین کارکنان سازمان¬های ذی ربط شهری پر شده و داده¬های بدست آمده در نرم¬افزار تحلیل آماری spss مورد آزمون قرار گرفتند نتایج نشان می¬دهد، فرضیه اول تحقیق مبنی بر پروژه¬محور بودن و عدم اجتماع¬محوری طرح که بر اساس روش تحلیل محتوا در 8 شاخص مورد بررسی مورد سنجش قرار گرفت تأیید شد. در فرضیه دوم تحقیق که با استفاده از آزمون تی تک نمونه¬ای(one sample t-test) مورد سنجش قرار گرفت، میانگین میزان موفقیت خانه محله مهدی¬آباد در سطح معناداری 000/0 sig= برابر با 24.3 بوده و با میانگین مورد انتظار 27 دارای اختلاف میانگین 2.7- می¬باشد و دلیلی بر تأیید فرض خلاف تحقیق، بعبارتی عدم موفقیت خانه محله مهدی¬آباد در اهداف توانمندسازی است. در فرضیه سوم تحقیق نیز میانگین میزان موفقیت کلی طرح در دستیابی به اهداف توانمندسازی در محله مهدی¬آباد، در سطح معناداری 000/0 sig= برابر با 54.43 بوده و با میانگین مورد انتظار 96 دارای اختلاف میانگین 41.57- می¬باشد و دلیلی بر تأیید فرضیه تحقیق، بعبارتی عدم موفقیت طرح ساماندهی و توانمندسازی محله مهدی¬آباد در ارتقای شاخص¬های توانمندسازی در محله است. بنابراین آنچه پر واضح است، طرح توانمندسازی محله تا حال حاضر موفق نبوده و مهمترین علل آن وجود نگرش آمرانه در مراحل تهیه، تصویب و اجرا طرح که ناقض مهمترین اصول توانمندسازی یعنی مشارکت¬محوری و نهادسازی و آگاه¬سازی است و نیازمند بازنگری اساسی در طرح جهت بهبود روند اجرای آن و جلوگیری از شکست نهایی آن در پایان دوره 10 ساله طرح می¬باشد.